Żelbet: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 16:05, 17 maj 2011

Żelbet, czyli żelazobeton (niekiedy zwany także stalbetem, stalobetonem, albo niewłaściwie żelbetonem) jest materiałem kompozytowym, powstającym przez połączenie warstwy betonu z odpowiednimi elementami stalowymi.

Beton jako taki świetnie przenosi naprężenia ściskające, dlatego doskonale nadaje się do wykonywania ścian. Jest jednak kruchy i źle przenosi naprężenia rozciągające (będące np. efektem uginania się poziomej betonowej płyty), jego wytrzymałość na rozciąganie jest bardzo mała. Aby zniwelować tę wadę, stosuje się właśnie żelbet.

Stalowe elementy zatopione w betonie (tzw. zbrojenie) zapewniają mu właśnie wytrzymałość na rozciąganie (jako ze to one przenoszą w większości to obciążenie). Najczęściej stosuje się stalowe pręty, ale także siatki, struny, kable i linki. Współpraca obydwu materiałów jest możliwa dzięki przyczepności betonu do powierzchni stali (często stosuje się pręty żebrowane, aby zwiększyć powierzchnię kontaktu między tymi dwoma materiałami).

Rozróżniamy następujące rodzaje żelazobetonu:

• zwykły żelbet, w którym zbrojenie ma postać prętów stalowych, umieszczanych w szalunku a następnie zalewanych betonem,
• siatkobeton, w którym zbrojenie ma postać siatki,
• drutobeton, w którym zbrojenie składa się z krótkich kawałków stalowego drutu, równomiernie umieszczonych w warstwie materiału,
• beton sprężony (strunobeton, kablobeton), w którym przed zalaniem zbrojenia betonem rozciąga się je, w celu wytworzenia w warstwie materiału wstępnych naprężeń ściskających beton (co zapewnia lepszą wytrzymałość na rozciąganie).

Naturalnym efektem pracy żelbetonu są rysy na jego powierzchni. Powstają one w momencie, w którym naprężenia rozciągające, jakim poddana jest warstwa materiału, przekraczają wytrzymałość na rozciąganie samego betonu. Warstwa betonu ulega wtedy zarysowaniu a obciążenia przejmowane są przez stalowe zbrojenie. Wystąpienie tych rys w żadnym stopniu nie stanowi dowodu na to, że warstwa żelbetowa została niepoprawnie zaprojektowana lub wykonana.

Inne kompozytowe materiały budowlane na bazie betonu obejmują np. trzcinobeton.