Żelbet

Z Encyklopedia materiałów budowlanych
Wersja Admin (dyskusja | edycje) z dnia 10:54, 26 lut 2012

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Żelbet, czyli żelazobeton (niekiedy zwany także stalbetem, stalobetonem, albo niewłaściwie żelbetonem) jest materiałem kompozytowym, powstającym przez połączenie warstwy betonu z odpowiednimi elementami stalowymi.

Cechy żelbetu

Beton jako taki świetnie przenosi naprężenia ściskające, dlatego doskonale nadaje się do wykonywania ścian. Jest jednak kruchy i źle przenosi naprężenia rozciągające (będące np. efektem uginania się poziomej betonowej płyty), jego wytrzymałość na rozciąganie jest bardzo mała. Aby zniwelować tę wadę, stosuje się właśnie żelbet.

Stalowe elementy zatopione w betonie (tzw. zbrojenie) zapewniają mu właśnie wytrzymałość na rozciąganie (jako ze to one przenoszą w większości to obciążenie). Najczęściej stosuje się stalowe pręty, ale także siatki, struny, kable i linki. Współpraca obydwu materiałów jest możliwa dzięki przyczepności betonu do powierzchni stali (często stosuje się pręty żebrowane, aby zwiększyć powierzchnię kontaktu między tymi dwoma materiałami).

Rodzaje żelbetu (żelazobetonu)

Rozróżniamy następujące rodzaje żelazobetonu:

  • zwykły żelbet, w którym zbrojenie ma postać prętów stalowych, umieszczanych w szalunku a następnie zalewanych betonem,
  • siatkobeton, w którym zbrojenie ma postać siatki,
  • drutobeton, w którym zbrojenie składa się z krótkich kawałków stalowego drutu, równomiernie umieszczonych w warstwie materiału,
  • beton sprężony (strunobeton, kablobeton), w którym przed zalaniem zbrojenia betonem rozciąga się je, w celu wytworzenia w warstwie materiału wstępnych naprężeń ściskających beton (co zapewnia lepszą wytrzymałość na rozciąganie).

Wykorzystanie żelbetu

Naturalnym efektem pracy żelbetonu są rysy na jego powierzchni. Powstają one w momencie, w którym naprężenia rozciągające, jakim poddana jest warstwa materiału, przekraczają wytrzymałość na rozciąganie samego betonu. Warstwa betonu ulega wtedy zarysowaniu a obciążenia przejmowane są przez stalowe zbrojenie. Wystąpienie tych rys w żadnym stopniu nie stanowi dowodu na to, że warstwa żelbetowa została niepoprawnie zaprojektowana lub wykonana.

Inne informacje

Inne kompozytowe materiały budowlane na bazie betonu obejmują np. trzcinobeton.